Invloed temperatuur op ziekteverwekkers

Verspreiding ziekteverwekkers

Door hogere temperaturen verplaatsen bepaalde soorten muggen, parasieten, bacteriën en virussen, die gewoonlijk normaal alleen in de tropen vertoeven, zich noordwaarts of naar hogere gebieden. Daardoor verspreiden ziekten zich naar het noorden en naar hoger gelegen gebieden. De kans op besmetting met tropische ziekten neemt in die gebieden toe. Er is een aanwijsbare toename van malaria, knokkelkoorts en de West-Nijl ziekte geconstateerd. Zo kan er binnen 20 jaar malaria en knokkelkoorts voorkomen in Nederland. Het westnijlvirus heeft zich in delen van Duitsland en Zuid-Europa gevestigd. Een grote uitbraak in 2018 in Zuid-Europa leidde tot ruim 1500 geregistreerde infecties en 180 doden. In Nederland was er in 2020 voor het eerst een kleine uitbraak. De hoge temperaturen in Indonesië in 2024 zorgde voor een stijging van het aantal gevallen van knokkelkoorts, het aantal gevallen verdubbelde van 15.000 een jaar eerder naar 35.000. De hogere temperaturen hadden de levenscyclus van muggen, die de infectie overdragen, versneld. De effecten van de opwarming van het klimaat zorgen in Nederland voor een langere periode van overlast door muggen. Door de hogere temperaturen zijn de muggen actiever, een langere tijd actiever en in grotere aantallen aanwezig [IPCC], [Weer on Line], [Volkskrant].

Sterfte door hitte en droogte

De gezondheid van mensen wordt ook aangetast door hittegolven, branden en, in de armere gebieden, door ondervoeding als gevolg van lagere oogsten. Een positief effect is dat sterfte door koude zal afnemen. De negatieve effecten zullen echter groter zijn [IPCC].

Ziekten door ontdooiende permafrost

Door het ontdooien van de permafrost in de noordelijke gebieden, ontdooien ook met miltvuur besmette kadavers van rendieren, die eerder aan de ziekte zijn overleden. De miltvuurbacteriën worden weer actief door de dooiende permafrost. Hierdoor breekt de ziekte weer uit, met menselijke slachtoffers en dode rendieren tot gevolg. In West-Siberië zijn in 2016, bij een uitbraak van miltvuur, negentig mensen ziek geworden waarvan er één is overleden. De uitbraak heeft ook het leven gekost aan 2300 rendieren. De laatste grote uitbraak van de ziekte was in 1941. De oorzaak van deze nieuwe uitbraak is zeer waarschijnlijk een besmetting afkomstig van een rendier dat in het begin van de twintigste eeuw aan deze infectieziekte is overleden. De dooiende permafrost en de actief wordende miltvuurbacteriën hebben deze ziekte-uitbraak veroorzaakt. Naast miltvuur zijn er ook zorgen over een uitbraak van pokken waarvan slachtoffers in het verleden ook in de permafrost zijn begraven [Volkskrant].